به نقل از «ایمنا»

قیام ۲۹ بهمن تبریز به روایت تاریخ

تاریخ انتشار: ۲۹ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۷۶۲۸۲

«تاریخ معاصر آذربایجان در کمتر از یک قرن، دو نقش عمده در تحولات ایران ایفا کرد؛ قیام مردم تبریز در دوره استبداد صغیر و شکست محمدعلی شاه و قیام ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ علیه محمدرضا شاه که هر دو تاثیر شگرفی در روند تاریخ معاصر ایران بر جا گذاشته است.»

به گزارش خبرگزاری ایمنا از آذربایجان‌شرقی، شاخص‌ترین حرکت مردم تبریز در راستای انقلاب اسلامی که با انگیزه‌های دینی مرتبط بود، قیام ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ بود که پیش زمینه ظاهری آن فوت آقامصطفی خمینی و فاجعه ۱۹ دی قم محسوب می‌شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آیت‌الله سید محمدعلی قاضی طباطبایی که رهبری مبارزات در آذربایجان را بر عهده داشت و توانسته بود به جوانان انقلابی انسجام دهد از شناخت کافی نسبت به تبریز و ظرفیت انقلابی آن برخوردار بود، به همین خاطر در شرایطی که دوستانشان سکوت تبریز در مقابل حادثه قم را کوتاهی می‌دانستند و با ناامیدی از آن یاد می‌کردند، ایشان تبریز را به دیگ سنگی بزرگی تشبیه کردند که دیر به جوش می‌آید اما بعد از جوشیدن قابل کنترل نیست.

مردم تبریز در آن روز به مناسبت چهلمین روز شهادت تظاهرکنندگان ۱۹ دی قم، دست به تظاهرات زدند و بیشتر نقاط شهر را تسخیر کردند تا اینکه تا ساعت ۵ بعد از ظهر نیروهای دولتی کنترل شهر را به دست گرفتند.

در این اعتراض، برای نخستین بار پس از وقایع ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، ارتش برای کنترل وضعیت به طور مستقیم وارد درگیری‌ها شد و شعار «مرگ بر شاه» برای اولین‌بار در این قیام سر داده شد.

چهل روز پس از این رویداد در دهم فروردین ۱۳۵۷، انقلابیون شهرهای اصفهان، جهرم، یزد، شیراز و اهواز نیز به مناسبت چهلمین روز کشته‌شدگان تبریز، دست به تجمع و اعتراض زدند که باعث شهادت عده‌ای دیگر در آن شهرها شد. این اعتراضات سراسری در نهایت منجر به توجه رسانه‌های خارجی به اعتراضات ایران شد.

طبق گزارش ساواک، در این تظاهرات اعتراضی، ۵۸۱ نفر دستگیر، ۹ نفر شهید، ۱۱۸ نفر زخمی، سه دستگاه تانک، دو سینما، یک هتل، کاخ جوانان، حزب رستاخیز و تعدادی اتومبیل شخصی و دولتی به آتش کشیده شد. چند روز بعد تعداد شهدای تبریز به ۱۳ نفر رسید، البته این گزارش از سوی ساواک بسیار پایین اعلام شده است.

این قیام باعث شیوع سنت «چهلم‌ها» در کشور ایران شد و قیام مردمی را از شهری به شهر دیگر سرایت داد، به ترتیب یزدی‌ها، شیرازی‌ها، جهرمی‌ها، کازرونی‌ها و در نهایت همه ایران به پا خاستند که منجر به پیروزی انقلاب اسلامی ایران شد.

تاریخ معاصر آذربایجان، در کمتر از یک قرن دو نقش عمده در تحولات ایران ایفا کرد؛ قیام مردم تبریز در دوره استبداد صغیر و شکست محمدعلی شاه و قیام ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ علیه محمدرضا شاه که هر دو تأثیر شگرفی در روند تاریخ معاصر ایران بر جا گذاشته است.

سانسور قیام ۲۹ بهمن توسط رسانه رژیم پهلوی

خالد اروجعلی‌پور، گزارشگر سابق رادیو تبریز از آن روز حکایت می‌کند و ادامه می‌دهد: روزی که اعتراض در تبریز شکل گرفت، مسئول خبری رادیو طی تماسی از من خواست تا پوشش خبری برنامه را به عهده بگیرم.

وی اضافه می‌کند: حدود ساعت ۱۰ به مسجد قزلی تبریز رفتم که شاهد حضور خیل عظیمی از جمعیت شدم از هر طرف مردم به سمت مسجد می‌آمدند. حدود نیم ساعت از حضور بنده در آن مکان گذشته بود که یک افسر آمد و خواست تا مردم را از آنجا دور کنند. و پاسخ جمعیتی را که می‌خواستند او را متقاعد کنند با گفتن جمله «ببندید در این طویله را» داد.

گزارشگر وقت رادیو تبریز می‌گوید: فردی به اسم تجلا یک تکه آجر برداشت و به سر افسر زد و پس از درگیری میان تجلا و افسر، مردم برای اولین بار با شعار مرگ بر شاه به سوی آن‌ها آمدند، تا آن زمان و ماجرای ۲۹ بهمن کسی در تبریز شعار مرگ بر شاه سر نداده بود و اعتراض خودجوش ۲۹ بهمن آغاز اعتراضات صریح مردم بر علیه نظام شاهنشاهی شد.

اروجعلی‌پور ادامه می‌دهد: با توجه به پخش نشدن خبر این حادثه از رسانه‌های ملی، مردم به سراغ رسانه‌های خارجی برای فهمیدن دلیل این حادثه رفتند.

گزارش رادیوهای بیگانه در خصوص قیام ۲۹ بهمن

متن خبر پخش شده از رسانه‌های خارجی بدین شرح بود: اینجا لندن است شامگاه هجدهم فوریه ۱۹۷۸ صدای ما را از بنگاه خبر پراکنی بریتانیا رادیو بی بی سی می‌شنوید؛ مردم تبریز امروز در گرامیداشت چهلم کشته شدگان شهر قم دست به آشوب و تظاهرات اطراف بازار زدند، به گفته شاهدان عینی در این آشوب چند هتل، سینما و خودروی شهربانی از طرف مردم به آتش کشیده شد.

گفتنی است ارتش پس از حکومت نظامی و حضور در خیابان به این قائله پایان داد. دولت شاهنشاهی ایران هنوز به این تظاهرات واکنش نشان نداده است ولی آیت الله خمینی در حمایت از این اعتراضات بیانیه‌ای خطاب به مردم تبریز صادر کرد.

بیانیه امام خمینی (ره) خطاب به مردم شجاع تبریز

امام خمینی (ره) در پیام خود با اشاره به تدین، شجاعت و غیرتمندی مردم تبریز، عمل انقلابی آن‌ها در ۲۹ بهمن را ستودند و با اشاره به سرسپردگی‌ها و جنایت رژیم شاه و خیزش همگانی مردم ایران پیروزی نهایی را نوید دادند.

همزمان با ادامه پیدا کردن اخبار شبکه‌های خارجی اولین واکنش از رادیوی پهلوی از واقعه تبریز به این شکل پخش شد: در تظاهرات ۲۹ بهمن تبریز که تا شامگاه ادامه یافت تظاهرکنندگان در خیابان‌های پهلوی، فردوسی، شهناز، چهارراه باغ گلستان، ملل متحد، امین، کوروش، شاه بختی، شاپور، دارایی، شمس تبریزی و نقاط دیگر این شهر به راه افتادند. همچنین در تظاهرات روز گذشته ۱۸ نفر جان خود را از دست دادند و ۶۰ نفر از مجروحان این واقعه در بیمارستان‌های تبریز بستری شده‌اند. طبق اطلاعات به دست آمده تاکنون حدود ۶۵۰ نفر در این رابطه دستگیر و بازداشت شدند.

کد خبر 729007

منبع: ایمنا

کلیدواژه: تبریز آذربایجان شرقی قیام 29 بهمن قیام مردم تبریز مردم تبریز شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق مردم تبریز قیام ۲۹ بهمن تاریخ معاصر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۷۶۲۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ببینید | محاصره بذرپاش در میان مردم تبریز؛ اعتراضات به وزیر راه بالا گرفت

264 215

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1899816